Jak wyglądała pierwsza bańka mydlana, czyli słów kilka o historii

Bańki mydlane to zjawisko znane chyba wszystkim. Ale czy ktoś zastanawiał się od jak dawna? I czy możliwe jest dotarcie do wiedzy o tym, jak powstała pierwsza bańka mydlana?

Jeśli ciekawią Cię odpowiedzi na te pytania, to znajdziesz je w niniejszym artykule.

Biorąc pod uwagę fakt, że bańka mydlana to nic innego jak bańka z mydła możemy przypuszczać, że pierwsza bańka w historii ludzkości nie różniła się zbyt wiele od tych dzisiejszych.

Struktury przypominające bańki mydlane, takie jak na przykład bąbelki wody, są znanym i powszechnym zjawiskiem występującym w naturze. Wyróżnia je krótkotrwałość. Do powstania banki mydlanej niezbędne było mydło. Tak więc wraz z wynalezieniem mydła powstały pierwsze bańki. Ich pojawienie się jest jednak oczywiście ulotne i niemożliwe do odtworzenia. Nikt więc nigdy nie dowie się więc gdzie i w jaki sposób powstała pierwsza bańka.

Zanim powstała pierwsza bańka mydlana musiało powstać mydło…

Najbardziej prawdopodobnym źródłem pierwszej bańki mydlanej jest oczywiście mydło. Jego odkrycie przypisuje się starożytnym Babilończykom. Uznaje się, że pierwsze mydło wyprodukowane zostało przez Sumerów z popiołu roślinnego, koziego łoju i wody.

Istnieje jednak inna związana z tym wydarzeniem legenda, która mówi, iż mydło zostało odkryte nie przez Sumerów, lecz przez starożytnych Rzymian. A dokładnie na znajdującej się w Rzymie górze Sapo, na której Rzymianie palili w ofierze zwierzęta.

Tak się złożyło, że podczas deszczu popioły z paleniska oraz wytopiony tłuszcz zwierzęcy spływały z góry do rzeki Tyber. Kobiety, które prały w rzece odzież zauważyły, że brud zmywa się dzięki temu znacznie łatwiej. I tak odkryto substancję, złożoną z oleju i popiołu, która, jak się okazało, myje i pierze, czyli mydło.

…a potem powstała bańka mydlana…

O tym, że bańki z mydła były popularna zabawą dzieci (i nie tylko!) dowiadujemy się z dzieł sztuki i literatury. Już na średniowiecznych obrazach religijnych i świeckich, w grafice oraz na portretach rodzin i dzieci, można zobaczyć liczne przedstawienia zabaw bańkami mydlanymi.

(Karel Dujardin – Boy Blowing Soap Bubbles. Allegory on the Transitoriness and the Brevity of Life)

Z dużą dozą prawdopodobieństwa możemy zakładać więc, że bańki mydlane były wykorzystywane do zabawy wszędzie tam, gdzie ludzie używali mydła. Co więcej, wiemy też z całą pewnością, że nie tylko dzieci były nimi zafascynowane. Bańkami zainteresowali się także naukowcy, którzy badali zjawisko m.in. powierzchniowego napięcie cieczy.

Po motyw bańki sięgano także w sztukach plastycznych późniejszych epok. Cechy fizyczne bańki mydlanej, takie jak chwilowość, ulotność i delikatność, sprawiły, że stała się symbolem przemijania i kruchości istnienia. Oprócz kontemplacji koloru, estetyki i fascynacją samego zjawiska fizycznego, bańka mydlana była postrzegana przede wszystkim jako symbol przemijania (symbol vanitas). Analogia pękającej bańki mydlanej była wykorzystywana do opisania ulotności ludzkiego życia, dóbr doczesnych, miłości, władzy, piękna, bogactwa i obietnic. Na niektórych obrazach nawet postać Śmierci lub Ponurego Żniwiarza zamiast kosy posiada….bańki mydlane.

Stwierdzenie Homo bulla, czyli człowiek jako bańka mydlana, stało się nawet jednym z wiodących motywów sztuki holenderskiej końca XVI i XVII wieku. Ilustrowało ono przekonanie o kruchości i nietrwałości życia ludzkiego.

…a na końcu TUBAN zamknął niemal pół tysiąca osób w jednej bańce mydlanej

Dzisiejsze bańki mydlane i sposób, w jaki można się nimi bawić znacznie różni się od tych spotykanych na obrazach i rzeźbach. Dzisiaj bańki mydlane kojarzą się przede wszystkim ze świetną zabawą! Przez stulecia nauczyliśmy się wykonywać bankowe sztuczki i udoskonaliliśmy recepturę płynu. Płyn do dużych baniek mydlanych gwarantuje, że powstałe bańki będą ogromne, kolorowe i nie będą łatwo pękać, a do puszczania baniek możemy wykorzystać wiele rożnych akcesoriów.

Z płynem do baniek Tuban można także pobić rekord Guinnessa w zamykaniu jak największej liczby ludzi w jednej bańce mydlanej. Udowodnił to Jakub Bochenek, właściciel firmy TUBAN, któremu udało się ustanowić w 2018 roku rekord i zamknąć w jednej bance aż 417 osób.

Jak widać bańki mydlane to zjawisko, które towarzyszy ludziom od zarania dziejów. I nie przestaje ich fascynować. Ale, patrząc na mieniące się w kolorach tęczy małe i duże bąbelki, od których puszczania często nie sposób się oderwać, naprawdę trudno się temu dziwić.